Aralık 2016'daki FIFA Kulüpler Dünya Kupası'ndan bu yana futbol aleminin bir gündem maddesi yoğun biçimde haberlere konu oluyor. VAR (Video Assistant Referee / Video Yardımcı Hakem) dertlere derman olacak mı? Yoksa oyunun "ruhunu" öldürecek mi?
Futbol ve teknoloji ilişkisi halen zoraki bir biçimde şekillenmeye devam ediyor. Gol çizgisi teknolojisi bir süredir futbolun içinde önemli bir yer etmeye başladı esasında. Gerçi buna bile burun kıvıran bazı eyleyicileri ve eski hakemleri görüp duruyoruz. Onlar için kötü haber ise son dönemde sıklıkla konuşmaya başladığımız Video Yardımcı Hakem uygulaması. Kısaca VAR. Uygulama önceden de dillendiriliyordu gerçi ama asıl büyük çıkışını şüphesiz ki Aralık 2016'da Japonya'da düzenlenen FIFA Kulüpler Dünya Kupası'nda gerçekleştirdi. İlk büyük sahne tecrübesini burada tadan VAR, yarı finaldeki Atletico Nacional - Kashima Antlers karşılaşmasında "verdiği" penaltı ile tarihe de geçmişti.
Daha sonra, futboldaki birçok yeni uygulamayı yürürlüğe koyma hususunda "hevesli" olan Türkiye Futbol Federasyonu, bu teknolojiye sıcak baktığını gerek yönetim gerekse Yusuf Namoğlu vasıtası ile dillendiriyordu. Diğer yandan sistemin yeşil sahadaki parlayışı da sürüyordu. Geçtiğimiz ay sonunda oynanan Fransa - İspanya hazırlık mücadelesinde Fransa'dan Griezmann'ın ağlara gönderdiği vuruşunun VAR ile ofsayt olduğu tespit edildi. Bununla da kalmadı İspanyol Deulofeu'nun ilk etapta ofsayt gerekçesi ile sayılmayan golünün uygulama üzerinden ofsayt olmadığı anlaşılınca gol geçerli sayıldı.
Oyunun artık değiştiği ve -ne yazık ki- parasallaştığı bu devirde "futbol hatalarla güzel" garabetini biraz daraltmamız gerekiyor. Evet futbolun hataları, kalecinin elinden kaçırdığı topla, forvetin bomboş kaleye atamadığı yüzde 99.99'luk pozisyonla, defansın kendi kalesine yazdığı "enfes" gollerle güzel. Peki ayan beyan çizgiyi geçen topun gol değeri bulmaması, açık ara ofsaytların gözden kaçırılması mutlu eden hatalar mı? Şampiyonlukları, kümede kalmaları belirleyen bu kararlar artık salt hakem insafına bırakılamaz. Büyük infiale neden olan hakem hatalarında ilgili federasyonların bile hakemlerini yalnız bıraktığı bu dünyada, hakemleri koruma adına da gerçekten iyi olacak bu veya benzeri sistemler.
Ekranlarda hakemleri her seferinde diline dolayan yorumcuların, yöneticilerin, teknik adamların vs. bu uygulamalara da en çok karşı çıkan güruh olması ayrıca tuhaf. Bir nebze şu anlaşılır; ne kadar hatalı hakemler varsa onların demeçleri de, ekranda gözükme miktarları da o kadar çok oluyor ne yazık ki. Bunun içindir ki çok istenmiyor. Yine de vicdanlı, aklı selim kişilerin çoğalması ile bu yeniliklerin hayata geçişini hızlandırmak mümkün.
Malum kişilerin en çok itiraz ettiği iki husus, bu sistemle birlikte oyunun "ruhunun" bozulacağı ve incelemelerle oyunun soğuyacağı şeklinde. Kendilerine şunu sormak istemişimdir. Futbol bugün, yayılmaya başladığı 1800'lü yılların ikinci yarısındaki haline ne kadar benziyor? Penaltı da sonradan ilave edildi. Ya da ofsaytın her 10-15 yılda bir yeni yorumlarına tanık oluyoruz. Her şey gibi futbol da değişir. Diğer husus ise oyunun soğuyacağı iddiası. Şu an İngiltere Premier Ligi dahil her futbol organizasyonunda top 90 dakikanın tamamında oyun içinde mi kalıyor? Bir ara yanlış hatırlamıyorsam bizim Süper Lig'de bu süre 40-45 dakika falandı. Neticede tenis, basketbol veya voleybol gibi rallilerin, hızlı hücumların oyunun hamurunda olduğu bir spordan bahsetmiyoruz. Hem inceleme süresi dakikaları bile bulmuyor. Maç sonunda vicdanların tatmin olması için, adaletin mümkün olduğunca yerini bulması için birkaç saniye geçmiş sorun değil. Yeter ki canlar yanmasın.
Beni bilen bilir, okuyan fark etmiştir. Benim "kızıl elmam" hakemsiz oyun. O olmadı, saha içinde aktif görev almayan, karşılaşmaları görüntülerle takip eden 20-25 kişilik heyet tarzı hakemlik. VAR da bu yolda önemli bir adım. "Ben hakem konuşmam ama..." diye başlayan samimiyetsiz tiplere inat bu sistemler tamamıyla desteklenmeli. Futbolda adaletin sağlanamadığı her gün kaos, her gün acı, her gün olay. Gerçekten sıkıldık...
